Ngược dòng về câu chuyện của những viên gạch bông “vang bóng một thời”

Bạn thường thấy những viên gạch bông xuất hiện trong những sàn nhà mang vẻ ấm cúng cổ xưa. Vậy chúng bắt nguồn từ đâu?

Những viên gạch bông được khởi nguồn từ Pháp, chúng đã từng “gây sốt” khi du nhập sang Việt Nam. Nói đến những viên gạch “thần thánh” này, chúng ta lại hồi tưởng đến những ngôi nhà với một loại gạch lát có hình thù hoa văn đối xứng kinh điển. Đậm hơn nữa, là chúng gắn với tuổi thơ giản dị của một thế hệ người Việt ở thời bao cấp, bạn có thể bắt gặp đâu đó bóng dáng của những viên gạch bông trong các kiến trúc của người Pháp xây dựng ở Việt Nam  hay các văn phòng, khách sạn hoặc đơn giản là những ngôi nhà cổ xưa.

Ngược dòng về câu chuyện của những viên gạch bông “vang bóng một thời”

1- Nguồn gốc và sự phát triển của gạch bông như thế nào?

Vào khoảng năm 1850, tại Viviers – nơi quy tụ những nhà máy xi-măng đầu tiên của Pháp, các kỹ sư đã nghiên cứu và cho ra đời một sản phẩm được làm từ chính nguồn xi-măng nổi tiếng tại đây. Đó là gạch lát nền có trang trí hoa văn tuyệt đẹp.

Chúng được làm hoàn toàn bằng thủ công với sự hỗ trợ của những chiếc máy ép vận hành bằng hơi nước – một công cụ được phát minh chưa lâu tại châu Âu.

Gạch bông nhanh chóng được người tiêu dùng biết đến và không lâu sau đó, hàng loạt công xưởng sản xuất loại gạch bông mọc lên khắp nơi trên đất Pháp, từ những trung tâm kinh tế như Paris, Lyon cho đến thành phố cảng Marseille.

Những viên gạch bông được khởi nguồn từ Pháp

Rồi đến năm 1888, người Tây Ban Nha đã du nhập loại gạch này khắp châu Mỹ Latinh . Cũng thời điểm đó, các nước Ấn Độ hay Italia cũng tự hào về những sản phẩm gạch bông tinh tế mang thương hiệu quê hương mình. Nhưng dù ở quốc gia nào, gạch bông vẫn mang trên mình nét bình dị, đơn giản nhưng đa dạng về màu sắc.

Đến khoảng năm 1920, gạch bông được coi là vật liệu cao cấp, được sử dụng để trang trí cung điện của tầng lớp thượng lưu, lâu đài ở Pháp hay cả tòa nhà chính phủ ở Berlin…

Cũng từ ưu điểm đa dạng ề màu sắc, hoa văn nên gạch bông thời đó “gây sốt” khi trở thành một trong những dòng gạch được sử dụng để trang trí, làm đẹp cho các công trình, kiến trúc.

Gạch bông thời đó “gây sốt” khi trở thành dòng gạch được sử dụng để trang trí

2- “Cuộc cách mạng nhà nhà” gạch bông ở Việt Nam

Khoảng cuối thế kỷ thứ XIX, người Pháp mang theo những kỹ thuật và tiến bộ của phương Tây để xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại tại Việt Nam. Cũng thời điểm này, gạch bông đã du nhập về Việt Nam.

Công đoạn sản xuất gạch bông hoàn toàn thủ công, không đòi hỏi phải nung gạch gốm, gạch sứ nên gạch bông rất thích hợp để sản xuất đại trà, phục vụ quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng.

Thời điểm này, sự xuất hiện của những viên gạch bông đa sắc màu, chúng được ví như những “nữ hoàng” trong vật liệu trang trí. Do chúng đẹp mắt, đa dạng mẫu mã, dễ lắp đặt, có thể trang trí nhiều nơi, nhiều không gian nên gạch bông được nhiều người Việt yêu thích lúc đó.

Khoảng cuối thế kỷ thứ XIX, gạch bông du nhập vào Việt Nam

3- Quy trình sản xuất gạch bông ra sao?

Dù trải qua bao nhiêu năm nhưng đến nay, để cho ra đời những viên gạch truyền thống vẫn yêu cầu người thợ phải làm công đoạn bằng tay. Nguyên liệu không thể thiếu của sản phẩm gạch bông này chính là xi măng, bột cát tự nhiên, khuôn, bột màu và sự trợ giúp của chiếc máy ép.

– Bước 1: Đầu tiên là lựa chọn khuôn mẫu hoa văn. Khuôn mẫu này sẽ được đặt vào trong khuôn thép có kích thước của viên gạch.

– Bước 2:  Một hỗn hợp lỏng gồm xi măng trắng, bột đá tự nhiên, bột màu được đổ bằng tay vào những khuôn riêng. Hỗn hợp màu khác nhau được sử dụng để tạo ra các màu khác nhau cho viên gạch. Đây là công đoạn đổ màu tạo lớp đầu tiên cho viên gạch.

– Bước 3: Sau khi khuôn lấy ra, bạn sẽ có được lớp đầu tiên của viên gạch. Một lớp mỏng hỗn hợp cát và xi măng mịn được phủ lên trên lớp màu tạo thành lớp thứ 2, lớp này có tác dụng làm lớp thứ nhất định hình tốt hơn.

Một lớp hỗn hợp cát và xi măng được đổ tiếp vào khuôn trước khi cho vào máy ép để đạt được độ dày gạch mong muốn. Tất cả các lớp này sẽ được đưa vào máy ép thủy lực.

Nước của lớp thứ nhất sẽ được ngấm ngược trở lại các lớp nguyên liệu khô, quá trình này tạo phản ứng hóa học giữa nguyên vật liệu ở các lớp làm viên gạch trở nên cứng.

– Bước 4: Sau khi hoàn thành các bước này, gạch sẽ được ngâm trong nước để có được độ ẩm cần thiết rồi đem phơi khô trong một thời gian. Cuối cùng, mỗi viên gạch được đánh bóng bề mặt để tăng độ sáng.

Gạch bông ngày nay xuất hiện trong các quán cà phê

Có thể nói gạch bông đã từng một thời vang bóng “làm mưa làm gió” trong các công trình nhà ở ở Việt Nam, nhà nhà yêu thích sử dụng gạch bông từ trong ra ngoài. Nhưng các kỹ thuật và quy trình sản xuất gạch ngày càng tiến bộ nên gạch bông đã lần bị lấn sân bởi sự ra đời của gạch nung hay gạch men và đến thập niên 1990, gạch bông được sử dụng thưa dần và đến ngày nay gạch bông rất ít người lựa chọn.

Hoặc nhà hàng với kiểu trang trí vô cùng bắt mắt

Tuy nhiên, hiện nay, các quán cà phê, nhà hàng… thường chọn sử dụng gạch bông như sự “phá cách” gây ấn tượng cho không gian. Vẫn là những mẫu gạch bông đầy màu sắc, chúng được sử dụng để trang trí rất độc đáo và bắt mắt. Chúng hứa hẹn cho sự trỗi dậy và“trở lại” trong tương lai.

>> Gạch bông “thần thánh” biến ngôi nhà thành “thiên đường” màu sắc

>> Ngẩn ngơ ngắm các mẫu gạch ốp lát đẹp tuyệt của Đồng Tâm